Detroit merkezli araba üreticisi General Motors Kansas (Amerika Birleşik Devletleri), Ontario (Kanada) ve San Luis Potosi (Meksika) fabrikalarında üretimi durdurmaya, Güney Kore’nin Bupyeong şehrinde bulunan fabrikasında ise üretimi yarı yarıya düşürmeye karar verdi. Bu kararın yanı sıra her hafta gelişmeleri takip ederek üretim kapasitesi konusundaki planlamaları güncelleyeceğine dair açıklama yaptı.

Bir diğer otomobil üreticisi Ford, en çok satan pick-up modeli olan F-150’nin üretildiği iki fabrikasında üretimi yarı yarıya azaltacağını duyurdu. Kararın, Ford’un kazançlarında yaklaşık 2.5 Milyar Dolarlık bir kayba neden olacağı tahmin ediliyor.

Durum Volkswagen, Fiat Chrysler ve Honda gibi büyük otomobil üreticileri için de aynı.

Peki dünyanın en büyük otomotiv firmalarını bu denli zora sokan problem nedir?

Cevap ne motorlar, ne de lastikler gibi araba denince ilk akla gelen parçalar. Hiç aklınıza gelir miydi ‘çip’lerin tedariğinde yaşanacak sorunların otomotiv üreticilerini zora sokacağı?

Pandemi ile birlikte kişisel bilgisayarlara, oyun konsollarına ve diğer elektronik cihazlara olan talep artışı doğal olarak Asya’daki çip üreticileri üzerinde de baskı yaratmaya başladı. Çip üretim kapasitesinin sadece %10’unun otomotiv üreticileri için kullanıldığı göz önüne alındığında Apple gibi elektronik firmalarının çip üreticileri üzerindeki pazarlık gücünün çok daha fazla olacağını tahmin etmek zor olmayacaktır. Diğer taraftan elektronik firmaları ile otomotivcilerin bu çiplere ulaşmak için dizayn ettikleri tedarik zinciri yaklaşımları da farklılaşıyor.  Hem pazarlık gücü hem de tedarik mantığındaki bu farklılıklar otomotiv üreticilerini zor duruma sokuyor.

Durum o kadar ciddi ki Alman Ticaret Bakanı Peter Altmaier Tayvanlı mevkidaşı Wang Mei-hua’ya yazdığı mektupta ülkenin lider çip üreticisi TSMC’nin Alman firmalarına öncelik vermesi için Tayvan hükümetinin yardımını talep ediyor. Peter Altmaier bu talebini, Alman otomotiv üreticilerinin mevcut ekonomik ortamda faaliyetlerine ara vermeden devam edebilmesinin küresel ekonomi için de çok önemli olduğu tezi üzerine kuruyor.

Bu yaşanan sorun ileride yaşanabilecekler açısından bir uyarı niteliği taşıyor. Nitekim Volkswagen AG CEO’su Herbert Diess 2020’nin son günlerinde yaptığı bir açıklama ile gelecekle ilgili çok net bir öngörüsünü şu cümlelerle paylaşmıştı:

‘Otomotiv endüstrisini istila eden nakit zengini teknoloji devleri Alman üreticiler için Toyota gibi geleneksel rakiplerden çok daha büyük bir tehdit oluşturuyor.’

Küresel otomotiv piyasaları için lider veri sağlayıcısı konumunda bulunan AutoForecast Solutions CEO’su Joseph McCabe de Volkswagen AG CEO’suna benzer bir şekilde otomotiv endüstrisine girmeye hazırlanan Apple’ın çip üreticileri üzerindeki pazarlık gücünü bir kaldıraç olarak kullanıp bu pazarda rekabet avantajı sağlayabileceğine işaret ediyor.

Olan biteni neden bu kadar detaylı bir şekilde anlattığıma gelecek olursak:

Otomotiv piyasasında bir süredir yaşanan yıkıcı değişim süreci, her açıdan çok büyük dersler içeriyor. Şirketin nasıl konumlandırıldığı, duvarda asılı olmanın ötesinde çok daha fazla önemi olan misyon ve vizyon cümleleri, bu cümlelerin kültürünüze yansıması, değişimi yönetebilme kapasiteniz günün sonunda ticari işleyişinize ve insan yönetimine çok büyük yansımalar sunuyor. Bu dönüşüme ayak uyduramayan şirketlerde, üretim için gerekli hammadde ve komponent bazında yaşanan rekabet ihtiyaç duyulan yetenek üzerinden bir rekabete evrildiğinde çok daha zorlayıcı olacaktır.

Sonuç olarak, aslında soru çok basit:

Sizce, Volkswagen tesislerinde araba üretmek mi yoksa Apple tesislerinde araba üretmek mi daha heyecan verici olacaktır?