Uzun zamanlar önce, tarlaların birinde bir eşek, ot yer yaşarmış. Arada bir anırır, tarladakilerin kulaklarını ağrıtırmış. Ama değmeyin neşesine, öyle neşeli, öyle kendinden eminmiş ki… Fakat bir gün hayatından memnun olmadığına karar vermiş. Anırdığı zaman tarladaki herkes kulaklarını kapatıyor, o sussun diye önüne ot koyuyorlarmış. Ne yapmalı da bu sesi düzene sokmalı diye düşünüp duruyormuş…O sırada bir çekirge atlamış önünden, öyle de güzel sesi varmış ki, bayılmış bizim eşek. O ötmüş, bizimki anırmış. Bakmış olmuyor, çekirgeye doğru eğilmiş. “Çekirge kardeş af edersin” demiş. Çekirge bakmış ona: “Söyle bakalım!”. “Ben de sizin gibi ötmek isterim, acaba ne yapmalıyım?” Çekirge şaşırmış, “Ne bileyim, ben doğduğumdan beri hep böyle öterim”. “Peki ne yiyip içersiniz?” diye sormuş eşek. “Belki sizin yediklerinizi yer, içtiklerinizi içersem, sesim size benzer ha!”Çekirge bir hoplamış, iki zıplamış. “Biz çiçeklerin üstündeki çiğlerden yeriz sadece. Yani çiçeklerin üstündeki sulardan içeriz”O günden sonra sadece çiçeklerin üzerindeki sulardan içmiş bizim eşek; lakin kısa bir zaman sonra da açlıktan ölmüş tabiî ki.Ezop’un ünlü fabllarından biri olan bu masal belki çocukluğunuzda size de anlatılmış, herkes kendi özelliklerinin ve biricik olduğunun farkına varmalı, başkalarını taklit etmeye çalışırken kendine zarar vermemeli diye de masalın ana fikri özetlenmiştir. Ezop masalları her ne kadar karmaşık birtakım olguları hayvanları konuşturarak çocukların anlayabileceği bir seviyeye indirse de yetişkinler için de önemli dersler içerir. Yukarıda anlattığım eşek ve çekirge masalı da insan kaynakları yönetiminin teorik temellerini oluşturan yaklaşımlardan biri olan kaynak temelli yaklaşımı vurgulamak için anlatılır.

Kaynak temelli yaklaşıma göre stratejik kaynaklar bu kaynaklara sahip olan işletmelere, olmayanlara göre bir rekabet avantajı sağlayan kaynaklardır. Tahmin edebileceğiniz üzere pazarda kolayca bulunabilen kaynakların stratejik bir rekabet avantajı sağlaması beklenemez. Değerli olan, nadir bulunan, kolay kolay taklit edilemeyen ve yeri doldurulamayan kaynaklar, kaynak temelli yaklaşıma göre rakiplerinize karşı bir adım önde olmanızı sağlarlar.

İnsan kaynaklarının farklı fonksiyonlarını incelediğimizde “yetenek”i bu dört kritere göre nasıl rekabet avantajına dönüştürdüğünü görebiliriz. Yetenek kazanımı zaten zor bulunan ve çok değerli olan, uğruna tüm işletmelerin adeta savaştığı yetenekleri her nerede ise bulup ekibe katar. Öğrenme ve gelişim fonksiyonları ekibe katılan yeteneğin var olan meziyetlerini daha da güçlendirmek ve yeni kabiliyetler edinmesini sağlamak için çalışır. Fark yaratan bu gelişim programları sahip olunan insan kaynağını kolay kolay taklit edilemeyecek ve yeri doldurulamayacak bir yapıya büründürür. Stratejik bir öneme sahip olan yeteneğin şirkette kalması, motivasyonunun sağlanması ve yüksek performansını devam ettirmesi için çalışan deneyimi programları kritik bir öneme sahiptir. Yeteneğin bir gün kaybedilme riskine karşı da rekabet avantajının sürdürülmesi için yedekleme sistemleri hiç durmadan çalışır.

Tüm bunlara ek olarak doğru kültürün şekillendirilmesi ve çağın gerektirdiği değişimin yönetilmesi de insan kaynağı yoluyla organizasyon genelinde rekabet avantajı sağlayacak bir ortamın oluşturulmasında en önemli hususlardır.

Eşek ile çekirge masalına dönecek olursak, diğer şirketlerin en iyi uygulamalarını takip etmek her ne kadar faydalı olsa da sadece onları taklit etmeye çalışmanın çekirge diyeti ile beslenmenin yarattığı sonucu doğurabileceğini aklımızdan çıkarmamalıyız.