Expat yönetimi konusuna yurtdışında görevlendirilen çalışanların ücretlendirme politikaları ile devam ediyoruz. Takdir edersiniz ki uluslararası görevlendirmelerde yer alması istenen çalışanların ücretlendirmesi önemli bir gider kalemi. Özellikle ana ülkedeki mevcut yaşam düzenini bozup farklı bir ülkeye gitmeyi kabul eden çalışanın maddi beklentileri yüksek olurken görevlendirme yapan şirketler açısından da bu maliyetleri düşürmek en önemli baskılardan birisi olarak göze çarpıyor. 2016 Küresel Mobilite Eğilimleri Araştırması sonuçlarına göre katılımcı şirketlerin %69’u maliyetleri düşürmeye çalıştıklarını belirtirken, %39’u ise maliyetleri azaltmak yönündeki mevcut baskının bir önceki yıla göre arttığını belirtiyorlar. Uluslararası görevlendirmelerin başarısız olmasında veya görevlendirme teklifinin reddedilmesinde ücrete ilişkin hususlar ana sebepler arasında olmasa da çalışanların beklentisi ile şirketlerin kaygılarının birbiri ile uyuşmaması sıkça rastlanılan bir durum. İşte bu noktada her iki beklentinin dengelenmesi ücretlendirme politikalarının en zor kısmı olarak öne çıkıyor.
Peki çalışanlar ve şirketlerin beklentileri nelerdir?
Çalışanlar ücret paketlerinin
- eğitimlerini, becerilerini, yeteneklerini ve performanslarını hesaba katmasını,
- görevi kabul ederken ki beklentilerine ve motivasyonlarına uygun olmasını
bekliyorlar.
Şirketler ise
- yurtdışı ücret politikasının uygun maliyetli ve iş stratejisiyle tutarlı olmasını,
- ücret politikasının yabancı çalışanları çekmek, tutmak ve motive etmek için uygun bir araç olmasını
- ücret paketinin ana şirketin ana ülkedeki ve diğer yerlerdeki yabancı çalışanları arasında denklik sağlamayı gözetmesini
- yerel birimde işbirliği ve verimlilik sağlamak için yabancı çalışan ve ev sahibi ülke çalışanları arasında denkliğin sağlanmasını
amaçlıyorlar.
Uluslararası görevlendirme farklı ücretlendirme yaklaşımları bulunmaktayken ana ülke temelli yaklaşım ile ev sahibi ülke temelli yaklaşım en sık kullanılan yöntemler.
Ana Ülke Temelli Denge Cetveli Yaklaşımı (Balance Sheet Approach) iki ülke arasındaki yaşam masrafı farklılıklarını kapatarak görevden önce, görev sırasında ve sonrasında yaşam standardını korumayı amaçlar. Bu yaklaşımda önemli olan yaşam masrafı farklılıklarını kapatmak için kullanılacak olan Yaşam Pahalılığı Endeksi (Cost of Living Index)’nin güvenilir ve tutarlı olmasıdır. Yaşam Pahalılığı Endeksi (Cost of Living Index) iki ülke (veya şehrin) belirlenmiş olan bir ürün sepetini baz alarak görece fiyat farkını belirlemeye yönelik bir endekstir. Bu ücretlendirme yaklaşımı görevlendirme süresinin belli olduğu, görevlendirilen kişinin ana ülkeye geri döneceği durumlarda kullanılmaktadır.
Ev sahibi ülke temelli yaklaşımda ise görevlendirilen kişiye ev sahibi ülke vatandaşlarına uygulanan ücretlendirme politikasına göre ücret ödenir. Bu ücretlendirme yaklaşımı görev süresinin uzun olduğu, görevlendirilen kişinin ana ülkeye geri dönüp dönmeyeceğinin karara bağlanmadığı durumlarda kullanılmaktadır. Bazı durumlarda görevlendirilen kişiyi ev sahibi ülke vatandaşlarından bir miktar ayrıştırmak adına ek bir ücret de ödenebilir. Bu durum ev sahibi ülke + yaklaşımı (host plus approach) olarak adlandırılmaktadır.
Yurtdışı ücret paketlerinde farklı ek ödeneklere de sıklıkla rastlanmaktadır. En sık rastlanan ek ödeneklerden birisi yaşam zorluğu ödeneği (hardship allowance) ya da yaşam kalitesi ödeneğidir (quality of life allowance). Bu ödenek gidilecek ülkenin şartlarına göre belirlenmektedir. Bu ödeneğin belirlenmesinde gidilecek ülkenin fiziki alt yapı koşulları, eğitim, sağlık, can güvenliği gibi yaşama dair şartlar göz önünde bulundurulmaktadır. Bunun yanı sıra taşınma yardımları, özel sağlık sigortası, araç ve şoför yardımları, ev kirası yardımı, çocukların eğitim masraflarına katkı, klüp üyelikleri ve çalışan ve ailesi için ana ülkeye gidiş-dönüş uçak biletleri gibi diğer ödenekler de sıklıkla verilen diğer ödeneklerdendir. Aşağıda yer alan tabloda PwC 2016 Expat Yönetimi Süreçleri Araştırması’na katılan şirketlerin sağladığı ek ödenekler ve şirketlerin yüzde kaçının bu ödenekleri sağladıkları görülmektedir.