Üniversitelerde ilk dönem biterken son sınıf öğrencilerini yavaş yavaş iş arama, daha alt sınıflardakileri ise bir staj yeri bulma telaşı sarar. Bu sürecin ilk aşaması etkili bir özgeçmiş hazırlamak diğeri ise kendinizi olası mülakatlara hazırlamaktır. İş ya da staj arayan kişi için teknik olarak bu iki sürecin birbiri ile yüksek korelasyona sahip olduğunu düşünüyorum. Diğer bir ifadeyle iyi bir CV yazmak ve iyi bir mülakat deneyimi yaşamak için yapmanız gerekenler benzer şeyler. Kendi tecrübelerimden çıkardığım sonuç şu ki bir iş başvuru sürecine hazırlık iki aşamadan oluşuyor. Bunlardan ilki ve önemlisi uzun vadeli hazırlanma diğeri ise kısa vadeli hazırlanma periyodu. Özgeçmiş hazırlama ile ilgili trendler ve beklentiler çok değişken olduğundan (yazılı özgeçmişler, sesli ve görüntülü CV’ler gibi) ve en başta da belirttiğim üzere CV hazırlama ve mülakata hazırlanma sürecinin yüksek bir korelasyona sahip olduğunu düşündüğümden bugün sizlere doğrudan mülakata hazırlanma süreci ile ilgili kendi tecrübelerimden yola çıkarak bazı ipuçları vereceğim. Bu ipuçları format ne şekilde olursa olsun özgeçmiş hazırlanması için de işinize yarayacaktır. Öncelikle uzun vadeli hazırlanma periyodu ile başlayalım.

Uzun vadeli hazırlanma periyodu başvurduğunuz şirket ve pozisyondan bağımsız olarak yürütülmesi gereken bir süreçtir. Bu sürecin temelinde ise kendinizi tanıma, tecrübe biriktirme ve bu tecrübeleri anlamlandırma yatar. Gelin konuyu daha kolay anlaşılır bir hale getirmeye çalışalım ve neler yapmanız gerektiğini maddeler halinde ele alalım:

1. Kendinizi tanıyın: Mülakat aslında adayı kapsamlı olarak tanımayı hedefler. Mülakatçının tecrübesi kadar adayın kendini ne kadar tanıdığı ve tanıtabildiği de önemlidir. Mülakatçı sorularına aldığı cevaplar üzerinden adayı değerlendireceğinden aslında kendini iyi tanıyan bir aday için avantajlı bir durum söz konusudur. Peki öyleyse ‘kendini tanımak’ nedir? Felsefik bir tartışmaya girmeden iş mülakatı çerçevesinde kendini tanımak; değerlerinizi, sizin için karar vermede önemli olan hususları, (klasik olacak ama) güçlü ve zayıf yönlerinizi keşfetmektir. Bunlar sizin iyi veya kötü bir insan olmanızın ötesinde doğduğunuz günden beri sizi siz yapan unsurlar ile şirketin kurulduğu günden beri başvurduğunuz şirketi şekillendiren unsurların ne kadar örtüştüğünün ipuçlarıdır. Bu unsurların birbirine uyumsuz olması durumunda aday-şirket arasında uzun vadeli bir birliktelik söz konusu olamayacaktır.
2. Tecrübe biriktirin: Bir işe alınabilmek için o pozisyonun teknik gereksinimleri açısından donanımlı olmak çok önemlidir. Bu nedenle gereken ilk şey başarılı bir akademik tecrübedir. Bundan kastım illa ki okulu derece ile bitirmek değil. Transkriptinize bakan bir İK’cının, üniversite yıllarında gerekli eforu harcadığınıza ve öğrenci olarak birinci önceliğiniz olan derslerinize yeterince emek verdiğinize kanaat getirmesi gerekir. Bu şartı sağladıktan sonra stajlar, Erasmus programları, projeler, bitirme ödevleri, öğrenci topluluklarındaki aktiviteler, hobileriniz, varsa çalışma tecrübeniz ve aklınıza gelebilecek daha birçok şey sizi diğer adaylardan bir adım öne çıkarabilecek unsurlardır. Bu tür tecrübelerden ne kadar çok edinebilirseniz o kadar iyi.
3. Anlamlandırın: Yeterince tecrübeye sahip olduğunuzdan eminseniz şimdi tecrübeleri ortaya dökme ve her biri için şu soruyu sorma vakti gelmiş demektir: ‘Ben bu tecrübemden ne öğrendim? Bana ne kattı?’. Bir mülakatçı için nerede staj yaptığınızın ötesinde o stajda neler öğrendiğiniz önemlidir. Erasmus programında genç yaşta yurtdışında ayakta kalabilme mücadelenizin hayatınıza neler kattığını duymak bir mülakatçı için çok değerlidir. Öğrenci topluluklarında sponsorluk bulmak için harcadığınız çaba sizin zorlu bir müşteri karşısında neler yapabileceğinizin göstergesidir. Bu nedenle o mülakata gidene kadar her ne yaptı iseniz o tecrübedeki bireysel katkınızı ve size kattıklarını düşünün, sonrasında vereceğiniz cevapların şu formata uygun olmasını sağlayın: ….. sürecinde (bitirme projesi, staj vs.) ……. (veri toplama, analiz etme, müşteri dosyalarını derleme gibi) benim sorumluluğumdaydı ve bu sorumlulukları yerine getirirken ……… (zaman yönetiminin ne kadar önemli olduğunu vb.) öğrendim.

Tüm bunları yaptıktan sonra hemen her mülakata %90 oranında hazır olduğunuzu ve etkili bir özgeçmiş hazırlamak için gerekli tüm girdilere sahip olduğunuzu rahatlıkla söyleyebilirim. Bundan sonra yapmanız gereken kısa vadeli hazırlanma süreci. O da bir sonraki yazımızda.