Sizlere iki kitaptan bahsetmek istiyorum. İlki 1998 yılında yayınlanmış diğeri ise 23 Haziran 2015’te yayınlanacak.
İlk kitabımızın adı Karakter Aşınması: Yeni Kapitalizmde İşin Kişilik Üzerine Etkisi (Orijinal adı: The Corrosion of Character: The Personal Consequences of Work In the New Capitalism). Bu kitabı işyeri hekimimiz Fevzi Bey’in tavsiyesi ile okudum. Kitabın yazarı Richard Sennett 1943’te Chicago’da doğan, 1969’da Harvard’dan doktorasını alan bir sosyoloji profesörü. Bu kitap yazarın kentli ailelerin hayatı ve toplumsal psikoloji üzerine yazdığı birçok kitaptan biri.
Yazarın kitapta sorduğu ve cevap aradığı temel soru içinde yaşadığımız kapitalist düzenin insanın yaşamına değer ve anlam katıp katmadığı. Aslına bakarsanız tüm İK’cıların “işe anlam katma” gündemi ile birebir uyuşan bir soru. Sennett’e göre değişim kitlesel ayaklanmalarda değil, ihtiyaçlarını birbirleriyle paylaşan insanların arasında, toprakta yeşerir. İnsanları birbirleri için kaygılanmaz hale getiren bir rejimin, meşruiyetini uzun süre koruyamayacağı kesindir.
Sennett’ın savunduğu bu görüşler biz İK’cıların tüm ezberlerini bozan Y kuşağının -her an her şeyi paylaşan, tüm sorularına cevabı belki bazılarının yüzünü hiç görmediği sosyal ağlardaki arkadaşlarında arayan ve bu sayede tüm kurumlar için değişimi zorunlu hale getiren yetenekli insanlar- içinde büyüdükleri sistemin, mutlu olma yolunda onları kendi çözümlerini doğal olarak bulmaya yönelttiğini düşündürüyor.
Yayınlanması heyecanlı beklediğim diğer kitap ise duygusal zeka kavramını hayatımıza sokan Daniel Goleman’ın “Force for Good” adlı kitabı. Dünyamızın çetin ve zorlu problemlerine 14. Dalai Lama’nın merhamete dayalı yaklaşımının anlatıldığı kitap Goleman’ın bilişsel psikolojideki tecrübeleri ve Dalai Lama ile olan uzun süreli dostluğuyla birleştiğinde bir solukta okunacak bir başucu kitabı olacağa benziyor. Yapılan bir röportajda Goleman merhamet kavramını ve empati ile farkını şöyle tanımlıyor: Empati temel olarak bir başkasının görüş açısını, hislerini ve sizden ne beklediğini anlamaktır. Merhamet ise empatiyi bir adım daha öteye taşıyarak sadece anlamak ile kalmayıp karşınızdaki kişi için endişe etme ve dolayısıyla o kişiye yardım etme isteği duymaktır. Bu duygunun iş hayatına nasıl yansıyacağı sorusuna yapılan bir araştırma ile cevap veriyor. Satış ekiplerinde en başarılı satış elemanları, müşteriler ile uzun süreli ilişkiler kuran ve bu ilişkilerde sadece kendisinin satışı sonlandırma hedefinden öteye giderek müşterisi için de en iyiyi düşünen – önerdiği fiyat ve ürünün müşterinin elde edebileceği en iyi anlaşma olmadığını açık yüreklilikle müşterisi ile paylaşabilen- anlık olarak istediği satışı yapamasa da güvene dayalı uzun vadeli ilişki kurabilen- çalışanlardır.
Sennett’ın insanları birbirleri için kaygılanmaz hale getiren bir rejimin, meşruiyetini uzun süre koruyamayacağı sorununa Goleman’ın yeni kitabında çözümü bulabileceğimizi düşünüyorum.
Keyifli okumalar.